Dit stuk in 1 minuut
– Vlieggedrag is extreem scheef verdeeld: een zeer klein deel van de mensen maakt veruit de meeste vluchten. Dit zijn gemiddeld ook de rijksten.
– Omdat vliegen onbelast is, en de hele samenleving betaalt voor onder meer de schade door COâ‚‚-uitstoot, leidt dit tot toenemende ongelijkheid: arm betaalt voor rijk.
– Een frequent flyer-belasting, die oploopt naarmate je meer vliegt, kan daar iets aan doen. Voor het eerst zijn nu ook de potentiële opbrengsten berekend: 65 miljard euro per jaar.
– Tientallen economen – en zelfs de strategen van Schiphol – pleiten voor een hogere vliegbelasting.
De meeste Nederlanders pakken niet zo vaak het vliegtuig: 70 procent vliegt niet of koopt maximaal een retourticket per jaar.
Een meerderheid in de Tweede Kamer gunt ze dat van harte. In een debat over de toekomst van de luchtvaart hamerden zowel Daniel Koerhuis (voormalig Kamerlid voor de VVD) als Habtamu de Hoop (GroenLinks-PvdA) erop dat ‘de hardwerkende Nederlander’ op vliegvakantie moet kunnen gaan.
Maar sommigen vliegen erg vaak: minder dan 5 procent van de Nederlanders maakt meer dan 50 procent van de vliegreizen, zo blijkt uit onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM).
Eerder becijferde het KiM al dat mensen met een hoog inkomen gemiddeld viermaal vaker vliegen dan mensen met een laag inkomen. Ze veroorzaken veel klimaat- en milieukosten die voor rekening komen van de samenleving als geheel, inclusief degenen die niet of nauwelijks vliegen. Omdat de luchtvaart grotendeels is vrijgesteld van consumptiebelasting (btw en accijns) is sprake van een waardeoverdracht van arm naar rijk en een toename van de ongelijkheid.
In opdracht van onder meer de Britse denktank New Economics Foundation en het Stay Grounded-netwerk van organisaties die ijveren voor klimaatvriendelijker alternatieven voor de luchtvaart, onderzocht het Nederlandse onderzoeksbureau CE Delft het effect van zo’n frequent flyer-heffing. Niet alleen voor Nederland maar ook voor heel Europa, opdat het speelveld tussen de lidstaten gelijk blijft.
De conclusie: als Brussel de heffing invoert, levert dat de Europese begroting 65 miljard euro per jaar op – maar liefst 30 procent meer bestedingsruimte – terwijl ze de overgrote meerderheid van de Europeanen helemaal niets kost.
De heffing kan bovendien leiden tot een daling van de COâ‚‚-uitstoot van bijna 40 megaton, vergelijkbaar met de totale uitstoot van alle Europese kunstmestproducenten. Die reductie is volgens het onderzoek mogelijk omdat de heffing mensen die zeer veel vliegen (vijfmaal per jaar of vaker) ertoe zal bewegen wat minder vaak in het vliegtuig te stappen.
Barbara Baarsma, hoofdeconoom bij het consultancybedrijf PwC Nederland en hoogleraar toegepaste economie aan de Universiteit van Amsterdam, noemt de onderzoeksresultaten interessant: ‘Als je dit doet dan hanteer je het principe dat de vervuiler betaalt. De opbrengsten kunnen worden gebruikt om de luchtvaart te verduurzamen, maar bijvoorbeeld ook om de loonbelasting omlaag te brengen. Zo creëer je draagvlak.’
Ook Paul Peeters, emeritus hoogleraar duurzaam toerisme aan de Breda University of Applied Sciences, die niet betrokken was bij het onderzoek van CE Delft, vindt een frequent flyer-belasting ‘een goed signaal’. Het is maatschappelijk onwenselijk dat een zeer klein gedeelte van de reizigers zoveel problemen veroorzaakt, waar de rest van de maatschappij de prijs voor betaalt.’
Volgens Peeters kan de belasting een bijdrage leveren aan het duurzamer maken van de luchtvaart: ‘Het belangrijkste is dat de groei uit de sector gaat. Als deze maatregel daarvoor zorgt, kunnen technologische maatregelen als zuiniger vliegtuigen en biobrandstoffen zorgen voor de rest.’
Vorige week publiceerden Baarsma, Peeters en twintig andere economen een opiniestuk in Het Financieele Dagblad waarin ze pleitten voor het verhogen en verbreden van de vliegbelasting.
Baarsma verduidelijkt desgevraagd: ‘Veel- en vervliegers moeten meer gaan betalen voor de schade die ze veroorzaken. Dit soort maatregelen biedt de meerderheid van de Nederlanders enkel voordelen.’
Gelijk speelveld
Opvallend is dat het onderzoek van CE Delft ervan uitgaat dat elk Europees land zijn eigen vliegbelasting afgeschaft. Nu int bijvoorbeeld Zweden 40 euro per lange-afstandsvlucht, Nederland 26, en het Verenigd Koninkrijk bijna 100 euro.
De heffing zorgt evenwel niet voor een wereldwijd gelijk speelveld. Peeters zegt te verwachten dat ‘de KLM en het huidige Nederlandse kabinet gaan zeggen dat dit internationaal moet worden opgelost omdat door deze maatregel de concurrentiepositie met airlines buiten Europa oneerlijk wordt.’
Op de vraag of dat klopt, zegt de KLM dat de luchtvaart nu al veel verschillende belastingen betaalt, waarvan de opbrengsten ‘geïnvesteerd zouden moeten worden in de verduurzaming van de sector’. Het bedrijf is tegen extra nationale heffingen: ‘Europees of mondiaal beleid is belangrijk omdat dat een gelijk speelveld met eerlijke concurrentie creëert.’
Hogere ticketprijzen
Volgens Baarsma kun je die redenering ook omdraaien.
‘Natuurlijk zou het perfect zijn als alle landen ter wereld gezamenlijk deze maatregel afkondigen. Maar laat perfectie hier niet de vijand van het goede zijn. Europa kan ook een eigen koers varen, en bijvoorbeeld buitenlandse maatschappijen aan de buitengrens een belasting opleggen. En als dat niet lukt, dan kunnen individuele landen hiermee zelf aan de slag, zoals nu Duitsland en het Verenigd Koninkrijk al doen. Bouw met die landen aan een coalition of the willing, als de EU als geheel nog niet zo ver is. Het belangrijkste is dat de prijs voor veel- en vervliegers omhooggaat.’
Verhoging van de ticketprijs met extra heffingen is waarschijnlijk de makkelijkste weg. Veelgehoorde opties zijn een afstandafhankelijke vliegbelasting, een kerosinebelasting, btw-heffing op tickets, en een COâ‚‚-heffing voor intercontinentale vluchten. Het nadeel is dat die ook allemaal de reiziger belasten die slechts eenmaal per jaar het vliegtuig neemt.
Onverwachte hoek
Het is in ieder geval ‘rechtvaardig’ om veel- en vervliegers meer te laten betalen, zegt Kamerlid De Hoop: ‘Maar mijn gevoel is dat de coalitiepartijen, en zeker de nieuwe minister, hier hun vingers niet aan durven te branden.’
Toch kunnen dit soort voorstellen – ook uit meer onverwachte hoek – rekenen op steun.
In februari publiceerden drie strategie-experts van Schiphol in het vakblad Economisch Statistische Berichten (ESB) een essay waarin ze pleitten voor een hogere belasting op langeafstandsvluchten: ‘De externe kosten van de uitstoot op intercontinentale vluchten worden nauwelijks beprijsd. Dit marktfalen zit de verduurzaming van de luchtvaart in de weg.’
Dua meer overheid om dit te administreren waar dit net zo goed een simpele belastingverhoging voor de echte rijken kan zijn……
Laat het aan brussel om meer overheid te creëren
Scalage89 on
Ik zeg doen, maar ik zie dit, het volgende kabinet en waarschijnlijk die daarna hier niets mee doen. Nederlandse kiezers zijn te rechts voor dit soort maatregelen.
redfoobar on
Een groep van de veel vliegets doet dat vooral voor werk
Wordt wel interessant hoe je dat met je werkgever gaat fixen: o je zomervakantie ticket kost nu 2000 euro vliegtaks extra…
Geen reden om dit niet te doen overigens maar gaat wel wat gedoe opleveren om dat soort dingen recht te trekken met je werkgever.
41942319 on
Ik vind 100 euro per extra vlucht misschien een beetje veel, maar 20 euro per vlucht of zo (en dan de 25 basisprijs per vlucht aanhouden die we volgens het artikel al hebben) is een prima begin.
Ik vlieg zelf vrijwel nooit. Niet per se vanuit milieu-overwegingen al speelt het wel mee. Maar ik denk dat mijn baas vorig jaar intussen wel 10 keer een weekendje naar Spanje geweest is, op een gegeven moment gewoon drie weekenden in 1.5 maand of zo, en dat slaat natuurlijk nergens op. Dat moet niet zo spotgoedkoop kunnen. Wil je elk weekend ertussenuit dan ga je maar op de Veluwe in een huisje zitten of weet ik veel. Als je dit soort mensen al laat minderen of gewoon laat bijdragen als ze het wel zo graag willen doen dan zijn we volgens mij goed op weg
Aardappelhuree on
Ja maar we kunnen ook boeken en sportscholen belasten, die zijn minder belangrijk
BeWario5 on
Helemaal mee eens! Ik probeerde voor werk al zo veel mogelijk de trein te pakken, alleen voor verre reizen is die mogelijkheid er (nog) niet. En daar betaal ik ook graag voor. Die 100€ op een ticket van 700€ kan er relatief gezien nog wel bij
Stravven on
Ik ben voorstander. Maar ik vlieg dan ook bijna nooit, ik heb tot nu toe drie keer gevlogen waarvan twee keer voor werk.
8 Comments
[Archive](https://archive.ph/eKi7M)
Deze vliegtaks kan miljarden opleveren, het klimaat helpen en hoeft jou niets te kosten
Analyse – Een Europese vliegbelasting kan de uitstoot van broeikasgassen terugdringen én jaarlijks tientallen miljarden euro opleveren, blijkt uit een studie die vandaag verschijnt. Bovendien zou de overgrote meerderheid van de reizigers niets merken van een taks voor alleen ‘frequent flyers’.
Dit stuk in 1 minuut
– Vlieggedrag is extreem scheef verdeeld: een zeer klein deel van de mensen maakt veruit de meeste vluchten. Dit zijn gemiddeld ook de rijksten.
– Omdat vliegen onbelast is, en de hele samenleving betaalt voor onder meer de schade door COâ‚‚-uitstoot, leidt dit tot toenemende ongelijkheid: arm betaalt voor rijk.
– Een frequent flyer-belasting, die oploopt naarmate je meer vliegt, kan daar iets aan doen. Voor het eerst zijn nu ook de potentiële opbrengsten berekend: 65 miljard euro per jaar.
– Tientallen economen – en zelfs de strategen van Schiphol – pleiten voor een hogere vliegbelasting.
De meeste Nederlanders pakken niet zo vaak het vliegtuig: 70 procent vliegt niet of koopt maximaal een retourticket per jaar.
Een meerderheid in de Tweede Kamer gunt ze dat van harte. In een debat over de toekomst van de luchtvaart hamerden zowel Daniel Koerhuis (voormalig Kamerlid voor de VVD) als Habtamu de Hoop (GroenLinks-PvdA) erop dat ‘de hardwerkende Nederlander’ op vliegvakantie moet kunnen gaan.
Maar sommigen vliegen erg vaak: minder dan 5 procent van de Nederlanders maakt meer dan 50 procent van de vliegreizen, zo blijkt uit onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM).
Eerder becijferde het KiM al dat mensen met een hoog inkomen gemiddeld viermaal vaker vliegen dan mensen met een laag inkomen. Ze veroorzaken veel klimaat- en milieukosten die voor rekening komen van de samenleving als geheel, inclusief degenen die niet of nauwelijks vliegen. Omdat de luchtvaart grotendeels is vrijgesteld van consumptiebelasting (btw en accijns) is sprake van een waardeoverdracht van arm naar rijk en een toename van de ongelijkheid.
Wat nu als er een heffing komt die de ‘hardwerkende Nederlander’ zijn vliegvakantie gunt, maar de veelvlieger vraagt bij te dragen aan het repareren van de klimaatschade die hij veroorzaakt – een frequent flyer-taks van 0 euro voor één jaarlijkse retourvlucht, 100 euro voor de tweede, 200 euro voor de derde, enzovoort?
In opdracht van onder meer de Britse denktank New Economics Foundation en het Stay Grounded-netwerk van organisaties die ijveren voor klimaatvriendelijker alternatieven voor de luchtvaart, onderzocht het Nederlandse onderzoeksbureau CE Delft het effect van zo’n frequent flyer-heffing. Niet alleen voor Nederland maar ook voor heel Europa, opdat het speelveld tussen de lidstaten gelijk blijft.
De conclusie: als Brussel de heffing invoert, levert dat de Europese begroting 65 miljard euro per jaar op – maar liefst 30 procent meer bestedingsruimte – terwijl ze de overgrote meerderheid van de Europeanen helemaal niets kost.
De heffing kan bovendien leiden tot een daling van de COâ‚‚-uitstoot van bijna 40 megaton, vergelijkbaar met de totale uitstoot van alle Europese kunstmestproducenten. Die reductie is volgens het onderzoek mogelijk omdat de heffing mensen die zeer veel vliegen (vijfmaal per jaar of vaker) ertoe zal bewegen wat minder vaak in het vliegtuig te stappen.
Barbara Baarsma, hoofdeconoom bij het consultancybedrijf PwC Nederland en hoogleraar toegepaste economie aan de Universiteit van Amsterdam, noemt de onderzoeksresultaten interessant: ‘Als je dit doet dan hanteer je het principe dat de vervuiler betaalt. De opbrengsten kunnen worden gebruikt om de luchtvaart te verduurzamen, maar bijvoorbeeld ook om de loonbelasting omlaag te brengen. Zo creëer je draagvlak.’
Ook Paul Peeters, emeritus hoogleraar duurzaam toerisme aan de Breda University of Applied Sciences, die niet betrokken was bij het onderzoek van CE Delft, vindt een frequent flyer-belasting ‘een goed signaal’. Het is maatschappelijk onwenselijk dat een zeer klein gedeelte van de reizigers zoveel problemen veroorzaakt, waar de rest van de maatschappij de prijs voor betaalt.’
Volgens Peeters kan de belasting een bijdrage leveren aan het duurzamer maken van de luchtvaart: ‘Het belangrijkste is dat de groei uit de sector gaat. Als deze maatregel daarvoor zorgt, kunnen technologische maatregelen als zuiniger vliegtuigen en biobrandstoffen zorgen voor de rest.’
Vorige week publiceerden Baarsma, Peeters en twintig andere economen een opiniestuk in Het Financieele Dagblad waarin ze pleitten voor het verhogen en verbreden van de vliegbelasting.
Baarsma verduidelijkt desgevraagd: ‘Veel- en vervliegers moeten meer gaan betalen voor de schade die ze veroorzaken. Dit soort maatregelen biedt de meerderheid van de Nederlanders enkel voordelen.’
Gelijk speelveld
Opvallend is dat het onderzoek van CE Delft ervan uitgaat dat elk Europees land zijn eigen vliegbelasting afgeschaft. Nu int bijvoorbeeld Zweden 40 euro per lange-afstandsvlucht, Nederland 26, en het Verenigd Koninkrijk bijna 100 euro.
In het scenario dat door CE Delft is doorgerekend, is er één pan-Europese frequent flyer-belasting. Volgens de opstellers wordt het speelveld binnen Europa hiermee gelijker: meer concurrentie op prijs en kwaliteit, en minder op belastingvoordelen voor de nationale luchtvaartmaatschappijen.
De heffing zorgt evenwel niet voor een wereldwijd gelijk speelveld. Peeters zegt te verwachten dat ‘de KLM en het huidige Nederlandse kabinet gaan zeggen dat dit internationaal moet worden opgelost omdat door deze maatregel de concurrentiepositie met airlines buiten Europa oneerlijk wordt.’
Op de vraag of dat klopt, zegt de KLM dat de luchtvaart nu al veel verschillende belastingen betaalt, waarvan de opbrengsten ‘geïnvesteerd zouden moeten worden in de verduurzaming van de sector’. Het bedrijf is tegen extra nationale heffingen: ‘Europees of mondiaal beleid is belangrijk omdat dat een gelijk speelveld met eerlijke concurrentie creëert.’
Hogere ticketprijzen
Volgens Baarsma kun je die redenering ook omdraaien.
‘Natuurlijk zou het perfect zijn als alle landen ter wereld gezamenlijk deze maatregel afkondigen. Maar laat perfectie hier niet de vijand van het goede zijn. Europa kan ook een eigen koers varen, en bijvoorbeeld buitenlandse maatschappijen aan de buitengrens een belasting opleggen. En als dat niet lukt, dan kunnen individuele landen hiermee zelf aan de slag, zoals nu Duitsland en het Verenigd Koninkrijk al doen. Bouw met die landen aan een coalition of the willing, als de EU als geheel nog niet zo ver is. Het belangrijkste is dat de prijs voor veel- en vervliegers omhooggaat.’
Verhoging van de ticketprijs met extra heffingen is waarschijnlijk de makkelijkste weg. Veelgehoorde opties zijn een afstandafhankelijke vliegbelasting, een kerosinebelasting, btw-heffing op tickets, en een COâ‚‚-heffing voor intercontinentale vluchten. Het nadeel is dat die ook allemaal de reiziger belasten die slechts eenmaal per jaar het vliegtuig neemt.
Onverwachte hoek
Het is in ieder geval ‘rechtvaardig’ om veel- en vervliegers meer te laten betalen, zegt Kamerlid De Hoop: ‘Maar mijn gevoel is dat de coalitiepartijen, en zeker de nieuwe minister, hier hun vingers niet aan durven te branden.’
Toch kunnen dit soort voorstellen – ook uit meer onverwachte hoek – rekenen op steun.
In februari publiceerden drie strategie-experts van Schiphol in het vakblad Economisch Statistische Berichten (ESB) een essay waarin ze pleitten voor een hogere belasting op langeafstandsvluchten: ‘De externe kosten van de uitstoot op intercontinentale vluchten worden nauwelijks beprijsd. Dit marktfalen zit de verduurzaming van de luchtvaart in de weg.’
—————–
[Word 1 maand proeflid van Follow the Money](https://www.ftm.nl/proefabonnement)
Dua meer overheid om dit te administreren waar dit net zo goed een simpele belastingverhoging voor de echte rijken kan zijn……
Laat het aan brussel om meer overheid te creëren
Ik zeg doen, maar ik zie dit, het volgende kabinet en waarschijnlijk die daarna hier niets mee doen. Nederlandse kiezers zijn te rechts voor dit soort maatregelen.
Een groep van de veel vliegets doet dat vooral voor werk
Wordt wel interessant hoe je dat met je werkgever gaat fixen: o je zomervakantie ticket kost nu 2000 euro vliegtaks extra…
Geen reden om dit niet te doen overigens maar gaat wel wat gedoe opleveren om dat soort dingen recht te trekken met je werkgever.
Ik vind 100 euro per extra vlucht misschien een beetje veel, maar 20 euro per vlucht of zo (en dan de 25 basisprijs per vlucht aanhouden die we volgens het artikel al hebben) is een prima begin.
Ik vlieg zelf vrijwel nooit. Niet per se vanuit milieu-overwegingen al speelt het wel mee. Maar ik denk dat mijn baas vorig jaar intussen wel 10 keer een weekendje naar Spanje geweest is, op een gegeven moment gewoon drie weekenden in 1.5 maand of zo, en dat slaat natuurlijk nergens op. Dat moet niet zo spotgoedkoop kunnen. Wil je elk weekend ertussenuit dan ga je maar op de Veluwe in een huisje zitten of weet ik veel. Als je dit soort mensen al laat minderen of gewoon laat bijdragen als ze het wel zo graag willen doen dan zijn we volgens mij goed op weg
Ja maar we kunnen ook boeken en sportscholen belasten, die zijn minder belangrijk
Helemaal mee eens! Ik probeerde voor werk al zo veel mogelijk de trein te pakken, alleen voor verre reizen is die mogelijkheid er (nog) niet. En daar betaal ik ook graag voor. Die 100€ op een ticket van 700€ kan er relatief gezien nog wel bij
Ik ben voorstander. Maar ik vlieg dan ook bijna nooit, ik heb tot nu toe drie keer gevlogen waarvan twee keer voor werk.