A Testament from Atatürk to İnönü, from İnönü to Ecevit…
It was within the borders of the Kuva-yi Milliye. The conditions were not suitable that day. Do you think this is possible and necessary in the swamp of the Middle East today?
Belki körfez savaşında taraf olsaydık Kuzey Irakta özerk bi Türkmeneli devleti kurulabilirdi ama güncel şartlarda çok zor bana göre.
DisclosedIntent on
Rize’yi yak diye de bir vasiyet var sanırım ama geç kalındı….
TengizTanrikulu on
Irak’ı özellikle Türkmenleri tanımak için ziyaret ettim. Birçok insan Türkmenlerin sadece Kerkük ve Musul’da yaşadığını düşünüyor ama bu yanlış.
Şırnak’ın karşısında Telafer adında bir ilçe var ve orada yaşayanların neredeyse %100’ü Türkmen. Daha doğuda, Telafer’in hemen yanında Musul bulunmaktadır. Şehirde sadece Türkmenlerin yaşadığı birçok mahalle var. Çevrede çok sayıda Türkmen köyü bulunmaktadır. Muhtemelen nüfusun yaklaşık %30’u bugün hala Türkmen. Musul’un güneydoğusunda Kerkük yer almaktadır. Bir zamanlar Türkmenlerin kalesi olan Kerkük’te bugün Türkmenler nüfusun sadece %30’unu oluşturuyor. Kerkük çevresinde Altın Köprü, Tazehurmatu, Beşir, Tavuk ve Dakuk gibi neredeyse %100 Türkmen nüfusa sahip şehirler bulunmaktadır. Şehirlerin çevresinde Türkalan gibi birçok Türkmen köyü bulunmaktadır. Daha güneydoğuda Tuz ilçesi bulunmaktadır. Burası bir zamanlar Kerkük’ün bir parçasıydı, ancak Türkmenlerin toplam nüfus içindeki oranını azaltmak için bölündü. Nüfusun neredeyse tamamını Şii Türkmenler oluşturmaktadır. İŞİD’e karşı şiddetli direnişleriyle ünlüdürler ve ağır kayıplar vermişlerdir. Tuzhurmatu’nun yanı sıra ilçede Ömerli ve Süleymanbey gibi %100 Türkmen nüfusa sahip başka kasabalar da bulunmaktadır.
Daha doğuda İran sınırında (evet, Türkmen bölgesi çok büyük ve Türkiye sınırından İran’a kadar uzanıyor) Diyala ili bulunuyor. Burada da bir zamanlar büyük bir Türkmen nüfusu vardı. Bugün bile Karatepe, Kızılrabat, Mandali, Hanakin ve Kifri gibi şehirler var. Şehirler arasında Aşdöken gibi birçok Türkmen köyü bulunmaktadır. Tüm bu şehirlerde bir zamanlar Türkmenler çoğunluktaydı, ancak yoğun bir şekilde Araplaştırıldılar ve Kürtleştirildiler. Nüfusları muhtemelen 3-4 milyondur. Sadece Erbil 300-400.000 Türkmen’e ev sahipliği yapıyor. Erbil merkez Kürdistan’ın bir parçası olmadan önce, 1990’lara kadar Erbil’de Türkmenler çoğunluktaydı. Kürtler bunu inkar etmeye çalışıyor.
Türkmenler de önceden sistematik olarak saldırıya uğramıştır. 1957’de onları bizden ayırmak için Türk yerine Türkmen denildi ve Osmanlı sömürgecileri olarak gösterildiler. Ancak bu doğru değildir. Türkmenlerin tarihi Osmanlılardan daha eskidir. Osmanlılardan 500 yıl önce oraya yerleşmişlerdi. Dilleri ve kültürleri bizimkinden farklı.
Tüm felaketlere rağmen henüz çok geç değil. Hâlâ bir fırsatımız var. Ancak şimdi harekete geçmezsek, gelecekte bunu unutabiliriz. Türkmenlerin buna 20-30 yıl daha dayanması mümkün değil. Ya şimdi ya hiç.
False_Cricket3303 on
Karadenizi sonradan takas et dediği de doğrudur. Özellikle Rizeyi.
4 Comments
Belki körfez savaşında taraf olsaydık Kuzey Irakta özerk bi Türkmeneli devleti kurulabilirdi ama güncel şartlarda çok zor bana göre.
Rize’yi yak diye de bir vasiyet var sanırım ama geç kalındı….
Irak’ı özellikle Türkmenleri tanımak için ziyaret ettim. Birçok insan Türkmenlerin sadece Kerkük ve Musul’da yaşadığını düşünüyor ama bu yanlış.
Şırnak’ın karşısında Telafer adında bir ilçe var ve orada yaşayanların neredeyse %100’ü Türkmen. Daha doğuda, Telafer’in hemen yanında Musul bulunmaktadır. Şehirde sadece Türkmenlerin yaşadığı birçok mahalle var. Çevrede çok sayıda Türkmen köyü bulunmaktadır. Muhtemelen nüfusun yaklaşık %30’u bugün hala Türkmen. Musul’un güneydoğusunda Kerkük yer almaktadır. Bir zamanlar Türkmenlerin kalesi olan Kerkük’te bugün Türkmenler nüfusun sadece %30’unu oluşturuyor. Kerkük çevresinde Altın Köprü, Tazehurmatu, Beşir, Tavuk ve Dakuk gibi neredeyse %100 Türkmen nüfusa sahip şehirler bulunmaktadır. Şehirlerin çevresinde Türkalan gibi birçok Türkmen köyü bulunmaktadır. Daha güneydoğuda Tuz ilçesi bulunmaktadır. Burası bir zamanlar Kerkük’ün bir parçasıydı, ancak Türkmenlerin toplam nüfus içindeki oranını azaltmak için bölündü. Nüfusun neredeyse tamamını Şii Türkmenler oluşturmaktadır. İŞİD’e karşı şiddetli direnişleriyle ünlüdürler ve ağır kayıplar vermişlerdir. Tuzhurmatu’nun yanı sıra ilçede Ömerli ve Süleymanbey gibi %100 Türkmen nüfusa sahip başka kasabalar da bulunmaktadır.
Daha doğuda İran sınırında (evet, Türkmen bölgesi çok büyük ve Türkiye sınırından İran’a kadar uzanıyor) Diyala ili bulunuyor. Burada da bir zamanlar büyük bir Türkmen nüfusu vardı. Bugün bile Karatepe, Kızılrabat, Mandali, Hanakin ve Kifri gibi şehirler var. Şehirler arasında Aşdöken gibi birçok Türkmen köyü bulunmaktadır. Tüm bu şehirlerde bir zamanlar Türkmenler çoğunluktaydı, ancak yoğun bir şekilde Araplaştırıldılar ve Kürtleştirildiler. Nüfusları muhtemelen 3-4 milyondur. Sadece Erbil 300-400.000 Türkmen’e ev sahipliği yapıyor. Erbil merkez Kürdistan’ın bir parçası olmadan önce, 1990’lara kadar Erbil’de Türkmenler çoğunluktaydı. Kürtler bunu inkar etmeye çalışıyor.
Saddam döneminde ve daha sonra Kürtler (Barzaniler ve Talabaniler) döneminde çok sayıda Türkmen’in öldürüldüğü, sürüldüğü ve asimile edildiği doğrudur. Türkmenler en çok IŞİD döneminde acı çekti. Nedense IŞİD Türkmenlere kafayı takmış ve onları sistematik olarak öldürmüş, yerlerinden etmiş ve tarihi yerlerini ([Telafer’deki Osmanlı kalesi](https://www.reddit.com/r/TarihiSeyler/comments/1cte6b0/osmanlı_döneminde_inşa_edilen_telafer_kalesi_irak/?utm_source=share&utm_medium=web3x&utm_name=web3xcss&utm_term=1&utm_content=share_button) ve diğerleri) yok etmiştir. Bugün bile binlerce Türkmen kızı hala kölelik altında ve çok sayıda Türkmen toplu mezarı var. Hatta bu durum uluslararası alanda [soykırım](https://en.wikipedia.org/wiki/Iraqi_Turkmen_genocide) olarak kabul edilmiştir.
Türkmenler de önceden sistematik olarak saldırıya uğramıştır. 1957’de onları bizden ayırmak için Türk yerine Türkmen denildi ve Osmanlı sömürgecileri olarak gösterildiler. Ancak bu doğru değildir. Türkmenlerin tarihi Osmanlılardan daha eskidir. Osmanlılardan 500 yıl önce oraya yerleşmişlerdi. Dilleri ve kültürleri bizimkinden farklı.
Tüm felaketlere rağmen henüz çok geç değil. Hâlâ bir fırsatımız var. Ancak şimdi harekete geçmezsek, gelecekte bunu unutabiliriz. Türkmenlerin buna 20-30 yıl daha dayanması mümkün değil. Ya şimdi ya hiç.
Karadenizi sonradan takas et dediği de doğrudur. Özellikle Rizeyi.